Γέφυρα Κούσιου: Μια ακόμη ένσταση

Προσθήκη λεζάντας

Η γέφυρα κληροδοτήματος Αφών Κούσιου απέκτησε νέα μελέτη. Όχι ακριβώς, αλλά τέλος πάντων. Όφειλε βεβαίως να αποκτήσει και μια περιβαλλοντική έγκριση. Κάπου εδώ αρχίζουν και τα προβλήματα. Δεν θα προβώ σε καμιά κρίση. Είναι και η τριετής αναστολή που με περιορίζει.  Παρόλα αυτά νομίζω πως έχω το δικαίωμα να δημοσιεύσω την ένσταση που έκανα (ξανά) εναντίον της νέας μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

ENΣΤΑΣΗ

ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ του έργου
πρώην «Γέφυρα Τριποτάμου στην Περιοχή Κτηνιατρείου Βεροίας»   μετονομασμένου πλέον ως «Γέφυρα Κούσιου»

Ο πολίτης Νίκος Βασ. Χατζηευστρατίου (ΑΦΜ 022007190) υπέβαλε σήμερα την ακόλουθη ένσταση ενώπιον του Περιφερειακού συμβούλιου Κεντρικής Μακεδονίας επί τροποποιητικού τεύχους της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Δια της παρούσης αναφέρονται ενώπιόν σας τα κάτωθι εκτιθέμενα αναφορικά με το περιεχόμενο της από τον Ιούνιο 2017 μελέτης υπογεγραμμένης από την περιβαλλοντολόγο ΠΕ υπάλληλο του Δήμου Βεροίας Βούλας Γκαράνη

και ζητεί να γνωμοδοτήσετε ΝΑ ΜΗΝ ΕΓΚΡΙΘΕΙ η τελευταία για τους κάτωθι λόγους, ο κάθε ένας εκ των οποίων από μόνος του επιβάλλει την απόρριψή της:

1.    Η αοριστία

Η μελέτη είναι αόριστη ως προς το τμήμα του έργου που χαρακτηρίζεται  «Στήριξη Πρανούς Γέφυρας Τριποτάμου στην περιοχής κτηνιατρίου» ή «Γέφυρας Κούσιου» μετά την τροποποίηση της μέλετης ως προς την ονομασία της διότι:

Η περιβαλλοντική αδειοδότηση του έργου έγινε το 2001 με τις  2367/19-04-2001 απόφαση έγκρισης χωροθέτησης ΔΙΠΕΧΩ ΠΚΜ και 1297(605)/12-04-2002 έγκριση περιβαλλοντικών όρων της ΔΙΠΕΧΩ. Όπως όμως φαίνεται στη σελίδα 13 κεφάλαιο 4.1 Ιστορική εξέλιξη του αδειοδοτημένου έργου  «Έως σήμερα ο ανάδοχος έχει ολοκληρώσει τα ακρόβαθρα Α1 & Α2 καθώς και τα μεσόβαθρα Μ1, Μ2. Έχουν κατασκευαστεί όλα τα προσωρινά βάθρα δικτυωμάτων β1,β2,β3 & Μεσαίο κεντρικό Βάθρο. Παράλληλα ο εργολάβος έχει ολοκληρώσει τις εργασίες αντιστήριξης των πρανών Μ2 & Μ1 (αγκύρια, gunnite, sarazaneti) στα πλαίσια της 1^ης Συμπληρωματικής σύμβασης εργασιών» δηλαδή δηλούται ότι αυτό το τμήμα του έργου έχει ήδη κατασκευαστεί. Επίσης στην σελ αναφέρεται  «Στις 23/11/10 κατά τη διάρκεια χωματουργικών εργασιών εκσκαφής θεμελίων κοντά στο ακρόβαθρο Α2, στο Ο.Τ. 275, οδός Λυκούργου, αποκαλύφθηκε τμήμα του ρωμαϊκού αρχαίου τείχους της πόλης.

Η εύρεση του τείχους δημιούργησε νέα δεδομένα ως προς την ευστάθεια του πρανούς και έτσι ζητήθηκε η σύνταξη μελέτης αντιστήριξης του πρανούς παίρνοντας υπόψη τη νέα δημιουργηθείσα κατάσταση. Στον πόδα του τείχους προτάθηκε & εγκρίθηκε κατασκευή αντιστήριξης που καθορίστηκε και εγκρίθηκε από την αρχαιολογία (οι σχετικές αδειοδοτήσεις περιλαμβάνονται στα παραρτήματα της μελέτης).

Στις 16/2/2012 ο ανάδοχος κατέθεσε νέα συμπληρωματική μελέτη αντιστήριξης πρανών & διαμόρφωση κοίτης Τριποτάμου όπως συντάχθηκε από το μελετητικό γραφείο «Μαυράκης & Συνεργάτες Α.Ε.». Η μελέτη έχει λάβει υπόψη τη δημιουργηθείσα κατάσταση αλλά και την ήδη υποβληθείσα μελέτη ικριωμάτων του φορέα.»  Και εδώ δηλαδή αναφέρεται ότι η μελέτη των τοίχων στήριξης και σταθεροποίησης των πρανών έγινε πολύ αργότερα από την έγκριση περιβαλλοντικών όρων που δόθηκε το 2002. Με άλλα λόγια η κατασκευή των στηρίξεων των πρανών είναι χωρίς περιβαλλοντική έγκριση (αυθαίρετη δηλαδή) εδώ και πέντε χρόνια.

 

Δυτική όχθη 2012

Στο κεφάλαιο 3.1 Συνοπτική τεχνική περιγραφή αδειοδοτημένου έργου και στην παράγραφο «Τεχνικά έργα της γέφυρας Κτηνιατρείου» περιγράφονταν τα στοιχεία του έργου τα παραπάνω

•           Προεντεταμένη γέφυρα από σκυρόδεμα, μορφής κιβωτίου, τριών ανοιγμάτων

•           Τοίχοι αντιστήριξης στις δύο άκρες της γέφυρας για κατασκευή των συναρμογών της με το δίκτυο των δρόμων της περιοχής

•           Κατασκευή δικτύων αποχέτευσης και ηλεκτροφωτισμού του έργου

Δυτική όχθη σήμερα

Σήμερα πλέον η αίτηση αναφέρει τα έργα ως εξής πως «Οι τροποποιήσεις  αφορούν α) στην μετονομασία του τίτλου του έργου και κατ’ επέκταση της μελέτης σε «Γέφυρα Αδελφών Κούσιου» και β) στην τροποποίηση κατασκευής του φορέα της γέφυρας σε σύμμικτη κατασκευή με μεταλλικά στοιχεία» .Πράγμα που σημαίνει ότι η μελέτη αιτείται αδειοδοτήσεως εργασιών που έχουν κατασκευαστεί εδώ και τεσσεράμιση χρόνια και έχουν πληρωθεί εδώ και τέσσερα χρόνια.

Η συγκεκριμένη παραδοχή γίνεται με επιτηδευμένη αοριστία αν παρατηρήσουμε τον μέλλοντα χρόνο που χρησιμοποιείται στην περιγραφή του έργου της στήριξης των πρανών. Επίσης και στα σχέδια της τροποποιητικής μελέτης παρουσιάζονται ως εάν πρόκειται να κατασκευαστούν από εδώ και πέρα αντικείμενα κατασκευασμένα εδώ και πέντε περίπου χρόνια.

Τα παραπάνω δεν αναιρούν την πραγματικότητα ότι εδώ πραγματευόμαστε ένα οιονεί αυθαίρετο έργο ως προς τις επεμβάσεις του στα πρανή τουλάχιστον.

2.    Η παράνομη πληρωμή του εργολάβου για εργασίες που μπορούσαν και να μην του ανατεθούν

Μεταξύ των εγγράφων του έργου υπάρχει και η μελέτη στήριξης των πρανών. Στην τεχνική της περιγραφή μπορεί να διαβάσει κανείς:

Το πρώτο τμήμα αντιμετωπίζει τον πραγματικό κίνδυνο διάβρωσης… προτείνεται η κατασκευή «τοίχου βαρύτητος» από συρματόπλεκτα κιβώτια  Και συνεχίζει Το τμήμα αυτό …έχει μάλλον .επείγοντα χαρακτήρα και θα πρέπει να εφαρμοσθεί όσο το δυνατό γρηγορότερα, πριν τις αναμενόμενες αυξημένες παροχές που θα ακολουθήσουν το λιώσιμο των χιονιών στα ορεινά.  (Όλοι στην πόλη γνωρίζουμε ότι ποτέ στην πρόσφατη εκατονταετή ιστορία της δεν αυξήθηκε η παροχή του Τριποτάμου από λιώσιμο των χιονιών, αλλά ας είναι κι έτσι).

Συνεχίζει: «Το δεύτερο τμήμα αφορά τα μέτωπα εκσκαφής πάνω από την στάθμη πλημμύρας …εν ολίγοις επαφίεται στον κύριο του έργου να εκτιμήσει και να αποφασίσει την εφαρμογή…»

Και τελειώνει « Το τρίτο τμήμα αφορά την διαμόρφωση κοίτης ροής..Δεν αποτελεί έργο επείγοντος χαρακτήρα...»

Τα τελευταία πέντε χρόνια το ποτάμι ποτέ δεν φούσκωσε ώστε να ακουμπήσει έστω και τους πόδες των «τοίχων βαρύτητος» και η ανάθεση του έργου των ενισχύσεων των πρανών αποδεικνύεται τουλάχιστον βιαστική.

Όσον αφορά στην πληρωμή εργασιών χωρίς περιβαλλοντική έγκριση (τροποποιητική έστω εν προκειμένω) παρατίθεται το άρθρο Άρθρο 14 «Μελέτη  περιβαλλοντικών όρων − Έγκριση περιβαλλοντικών  όρων» παράγραφοι 2 και 3 του 3669/2008 Νόμου για τα δημόσια έργα που ίσχυε την περίοδο της κατασκευής και πληρωμής του έργου.

«2. Με την απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων η Διοίκηση επιβάλλει προϋποθέσεις, όρους, περιορισμούς και διαφοροποιήσεις για την πραγματοποίηση του έργου ή της δραστηριότητας, ιδίως ως προς τη θέση, το μέγεθος,  το  είδος,  την  εφαρμοζόμενη τεχνολογία  και τα γενικά  τεχνικά χαρακτηριστικά.

3. Η απόφαση έγκρισης  περιβαλλοντικών όρων αποτελεί προϋπόθεση για την έκδοση των διοικητικών  πράξεων που απαιτούνται κατά περίπτωση, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις για την πραγματοποίηση του έργου ή της δραστηριότητας.»

Είναι σαφές πως η πληρωμές αποτελούν διοικητικές πράξεις.

Δηλαδή το τμήμα του έργου που αφορά στις αυθαίρετες επεμβάσεις στα πρανή ανατέθηκε εν σπουδή και πληρώθηκε παράνομα.

3.    Η παράνομη παραλαβή της μελέτης

Η νέα μελέτη του Γραφείου Γιάννης Μαυράκης κ συν παραλήφτηκε παράνομα διότι αποτελούσε δωρεά. Η δωρεά αυτή ήταν με τη σειρά της προϊόν της αρνήσεως της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου  να εγκρίνει κονδύλιο για νέα μελέτη με το αιτιολογικό ότι μελέτη υπήρχε ήδη. Έτσι ο Δήμος Βεροίας κατέφυγε στο τέχνασμα της δωρεάς της μελέτης εκ μέρους της επιτροπής διαχείρισης δωρεάς. Σημειώνεται πως και η επιτροπή έχει μια σχετικά ασαφή ως προς την νομιμοποίησή της λειτουργία.

Με βάση το άρθρο 2^Α του 3316/05 το οποίο ευρίσκεται ακόμη σε ισχύ «Με απόφαση του αρμόδιου Υπουργού ή του οργάνου διοίκησης άλλης αρμόδιας αρχής, μπορεί να εγκρίνεται η εκπόνηση μελέτης ή μέρους της, ή η παροχή υπηρεσιών, από ενδιαφερόμενο φυσικό ή νομικό πρόσωπο, προς το σκοπό δωρεάς και χωρίς αντάλλαγμα εκ μέρους του δωρεοδόχου σε φορείς του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα. Με την εγκριτική απόφαση καθορίζονται οι όροι, υπό τους οποίους θα εκπονηθεί η μελέτη ή θα παρασχεθούν οι υπηρεσίες και θα διενεργηθεί η επίβλεψη εκ μέρους των οργάνων του δωρεοδόχου και η παράδοση και έγκριση της μελέτης από τις αρμόδιες υπηρεσίες του.

Εφόσον, εκ του είδους της μελέτης, δεν απαιτείται περιβαλλοντική ή άλλη αδειοδότηση κατά τη διάρκεια εκπόνησής της, επιτρέπεται η αποδοχή δωρεάς εκπονηθείσας μελέτης, χωρίς να έχει προηγηθεί έγκριση της εκπόνησής της κατά το προηγούμενο εδάφιο.» Κατ’ αρχήν γίνεται σαφές ότι η δωρεά μπορεί να γίνει από φυσικό ή νομικό πρόσωπο που θα εκπονήσει την μελέτη. Δεν μπορεί να γίνει από μια επιτροπή με ασαφή όρια και όρους λειτουργίας η οποία αγοράζει μια μελέτη και την χαρίζει στον δήμο. Συνεχίζοντας οι όροι αποδοχής μιας μελέτης, ακόμη κι αν αυτή γινόταν από ένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο που είχε την πρόθεση να την εκπονήσει δωρεάν, είναι να έχει εκδοθεί περιβαλλοντική άδεια κατά την διάρκεια της εκπόνησής της. Ούτε αυτός ο όρος εκπληρώνονταν. Για τα παραπάνω έχει κατατεθεί από τον Δημοτικό σύμβουλο Γεώργιο Γουλτίδη προσφυγή κατά της αποφάσεως Αρ. απόφ. 305/2017 με την οποία γίνεται η αποδοχή της μελέτης.  

Με άλλα λόγια, η αδειοδοτούσα αρχή καλείται να εκδώσει διοικητική πράξη βασιζόμενη σε μια μελέτη που περιήλθε παράνομα στην κατοχή του Δήμου Βεροίας, με ότι κι αν σημαίνει αυτό για την αρτιότητά της και της οποίας πρόσθετα μπορεί να ακυρωθεί η παραλαβή.

Έχει ήδη κατατεθεί αναφορά προς την δικαιοσύνη που αφορά στο περιεχόμενο των άρθρων 1.,2. και 3. του παρόντος.

4.    Η ασύμβατη προς την βιωσιμότητα (sustainability) επιφάνεια κάλυψης των πρανών και προτεινόμενες θεραπευτικές επεμβάσεις

Όσον αφορά στην ουσία του έργου αυτό, όπως φαίνεται και στις συνημμένες φωτογραφίες, στην μεν δυτική όχθη του Τριποτάμου έχει ήδη σκεπαστεί από βλάστηση τα τέσσερα χρόνια της ύπαρξής του καθότι είναι μόνον μπλοκ εγκιβωτισμένων λίθων. Η κατάσταση αντίθετα στην ανατολική όχθη είναι ιδιαίτερα επιβαρυντική.

a.      Το νομικό περιβάλλον

1.     Με βάση τον νόμο 3208 (προστασία των δασικών οικοσυστημάτων κλπ) επιτρέπεται η κατασκευή εντός των δασών μόνον εγκαταστάσεων εξυπηρετήσεως δασεργατών κλπ (άρθρο 5/3208/2003).

2.     Το ότι η περιοχή αυτή εμπίπτει στον Δασικό Νόμο φαίνεται από το άρθρο 1 §5. «Στις διατάξεις του παρόντος Νόμου υπάγονται και τα εντός των πόλεων και των οικιστικών περιοχών πάρκα άλση καθώς και οι επεκτάσεις που κηρύσσονται ή έχουν κηρυχθεί…».

3.     Τέλος η προσθήκη με το άρθρο 4 αναφέρει « Η εκτέλεση κάθε είδους έργων στα πάρκα και άλση ενεργείται μετά από σχετική μελέτη που εγκρίνεται από την αρμόδια δασική αρχή..» Τέτοια μελέτη και έγκριση δεν υπάρχουν και φυσικά όφειλαν και  να εξασφαλισθούν. Στα συνημμένα της μελέτης αν και δεν υπάρχει εγκεκριμένη μελέτη βρίσκουμε δύο έγγραφα

a.      Αρ πρωτ 2341/18-8-10 Δασαρχείου Βεροίας στο οποίο εγκρίνεται υλοτομία 15 πλατάνων, 8 σκλήθρων, 5 ιτιών και 5 ακακιών σε ζώνη 20 μέτρων με άξονα την κοίτη του Τριποτάμου.

Το  έγγραφο δηλαδή δεν εγκρίνει στερεώσεις πρανών διότι τότε δεν υπήρχαν καν στην μελέτη

b.     Και το υπ αρ πρωτ 11367/19-11-15 Δασαρχείο Βεροίας στο οποίο αναφέρεται

                                                                                  i.     Η προηγούμενη έγκριση

                                                                                ii.     Ότι συντελέστηκε ήδη το μεγαλύτερο μέρος των επεμβάσεων, χωρίς να αναφέρει αν αυτές ήσαν αδειοδοτημένες από την πρώτη έγκριση

                                                                              iii.     Ότι η ολοκλήρωση του έργου είναι «απαίτηση» της τοπικής κοινωνίας.

Καμμιά αναφορά δηλαδή στις αυθαίρετες στερεώσεις, επί των οποίων, απ΄ότι φαίνεται, δεν έγινε καν αυτοψία.

4.     Το ότι η περιοχή του Τριποτάμου έχει χαρακτηρισθεί ως ιδιαιτέρου φυσικού κάλους φαίνεται στο ΦΕΚ266/Β’/21-3-1979 (συνάπτεται), ΦΕΚ 215/Δ/12-3-2,003 (συνάπτεται) και τέλος με την απόφαση καθορισμού ΖΟΕ Βεροίας ΦΕΚ 1209/Δ/28-9-1983. Ο χαρακτηρισμός αυτός με βάση τα παραπάνω καθιστά την κοίτη δασική περιοχή και άρα ως τέτοια οφείλει να αντιμετωπίζεται

Γενική άποψη επεμβάσεων στην ανατολική όψη

Δηλαδή. Εντός του περιγράμματος έργου κατασκευάστηκε το αυθαίρετο τμήμα της στηρίξεως των πρανών χωρίς δασική μελέτη και έγκριση με μια άδεια υλοτομίας μερικών δένδρων και γίνεται απόπειρα αυτό να επαναληφθεί χωρίς καν επί τόπου αυτοψία.

b.    

Εικόνα 5 Ανατολική όχθη μόλις ολοκληρώθηκε

Η πρόταση

Παρατίθεται μια απλή αντιπρόταση χωρίς τον επαγγελματισμό ενός περιβαλλοντολόγου μελετητή.

Εικόνα 6 Η Ανατολική όχθη σήμερα

Ο τρίδυμος 9μετρος πυλώνας

Η δυρική όχθη πριν τις επεμβάσεις

Η επιφάνεια του εκτοξευόμενου σκυροδέματος όφειλε να είναι διάτρητη έτσι ώστε  στα κενά της να επιτρέπεται η φύτευση φυτών που θα μπορούσαν να ευδοκιμήσουν, απαλύνοντας τις συνέπειες της εκτεταμένης τσιμεντόστρωσης. Σήμερα κάτι τέτοιο οφείλει να γίνει συνοδευόμενο με επεμβάσεις πάνω στην επιφάνεια του εκτοξευμένου σκυροδέματος με δημιουργία προβόλων όπου θα μπορούσαν να αναπτυχθούν κατάλληλα επιλεγμένα φυτά.

Εικόνα 7 Οτρίδυμος 9μετρος στύλος στην κοίτη

Εικόνα 8 Ανατολική όχθη πριν την επέμβαση

Ο γενικότερος τέλος σχεδιασμός των επεμβάσεων επί των πρανών εμπεριέχει το στοιχείο του οξυμώρου. Δηλαδή ενώ αυτές καλούνται να προστατεύσουν τα πρανή από την πλημμυρική ροή, περιορίζοντας την διαθέσιμη διατομή αυξάνουν το ύψος της αντιστοίχου διατομής και την ταχύτητα της ροής της. Ένα από τα στοιχεία που περιορίζουν την διατομή και θα την περιορίσουν ακόμη περισσότερο σε περίπτωση φερτών υλικών είναι η κατασκευή ενός τρίδυμου στύλου ύψους 9 μέτρων και ικανής διατομής στη μέση της κοίτης ακριβώς κάτω από το μελλοντικό περίγραμμα της γέφυρας. Ο στύλος αυτός είχε κατασκευαστεί το 2012 με σκοπό να αποτελέσει μέρος ενός ικριώματος το οποίο θα έφερε τους ξυλοτύπους της χυτής γέφυρας. Σήμερα, άχρηστος πλέον αν εφαρμοστεί με κάποιο τρόπο η νέα μελέτη, οφείλει για περιβαλλοντολογικούς/ αντιπλημμυρικούς  λόγους να καθαιρεθεί και να ανακυκλωθεί και αυτό οφείλει να ενσωματωθεί στη μελέτη περιβαλλοντικών όρων.

Με βάση τα παραπάνω θεωρείται ότι η μελέτη οφείλει να ανασυνταχθεί αίροντας τις αοριστίες αλλά και δίνοντας λύσεις σε διοικητικά και περιβαλλοντικά προβλήματα 

Σημείωση: Αυτή είναι  η ένσταση. Με δεδομένο ότι το έργο των στερεώσεων των πρανών πληρώθηκε 140 χιλ και το κάτω όριο κακοδιαχείρισης που θεωρείται κακούργημα είναι τα 70 χιλ, μπορεί κανείς να φαντασθεί τι πρόκειται να συμβεί αν όλα τα παραπάνω πάνε, κατά λάθος, στο ακροατήριο κάποιας δικαστικής αίθουσας.